مطالعۀ تطبیقی آزمون پذیری نظریۀ انقلاب هانتینگتون با انقلاب در ایران و مصر

Authors

محمد جواد هراتی

دانشیار دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا

abstract

مقایسۀ شباهت ها و تفاوت های انقلاب اسلامی ایران و تحولات سیاسی سال 2011 مصر، به عنوان دو کشور اسلامی، از موضوعات مهم و نیازمند پژوهش است. یکی از موضوعاتی که در مطالعۀ تطبیقی این دو انقلاب نیازمند توجه است، انطباق پذیری نظریه های انقلاب غربی درخصوص انقلاب در این دو کشور اسلامی است. نظریۀ «انقلاب هانتینگتون» که به عنوان یکی از نظریه های متأخر در علل رویداد انقلاب ها ارائه گردیده، از سوی برخی پژوهشگران با انقلاب اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار گرفته و همچنان محل بحث است. این موضوع در تحولات انقلابی مصر در سال 2011 مورد بحث واقع شده است. مقالۀ حاضر در تلاش است تا از رهگذر مطالعۀ تطبیقی میزان انطباق پذیری نظریۀ مشهور به «توسعۀ نامتوازن» با انقلاب اسلامی ایران و تحولات مصر، به ارزیابی میزان موفقیت این نظریه با تحولات دو کشور مهم در جهان اسلام بپردازد. نگارنده در این مطالعۀ تطبیقی بر این باور است که نظریۀ مذکور در توضیح تحولات انقلابی جهان اسلام موفقیت چندانی ندارد. اگرچه نیاز به مشارکت سیاسی در مصر و ایران می تواند به عنوان عاملی از عوامل نارضایتی انقلابی باشد، اما با پیش فرض های نظریه درخصوص تحول انقلابی در فرایند توسعۀ سیاسی همخوانی ندارد

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعۀ تطبیقی آزمون‌پذیری نظریۀ انقلاب هانتینگتون با انقلاب در ایران و مصر

مقایسۀ شباهت‌ها و تفاوت‌های انقلاب اسلامی ایران و تحولات سیاسی سال 2011 مصر، به‌عنوان دو کشور اسلامی، از موضوعات مهم و نیازمند پژوهش است. یکی از موضوعاتی که در مطالعۀ تطبیقی این دو انقلاب نیازمند توجه است، انطباق‌پذیری نظریه‌های انقلاب غربی درخصوص انقلاب در این دو کشور اسلامی است. نظریۀ «انقلاب هانتینگتون» که به‌عنوان یکی از نظریه‌های متأخر در علل رویداد انقلاب‌ها ارائه گردیده، از سوی برخی پژوه...

full text

اسلام‌گرایان به‌مثابه فرصت یا تهدید برای کنشگران انقلابی (مطالعۀ تطبیقی انقلاب اسلامی ایران و انقلاب 2011 مصر)

تحقیق حاضر می‌کوشد با به‌کارگیری مفاهیم «نسبت‌دهی فرصت/تهدید» و «ساختار فرصت گفتمانی» در نظریه‌های جنبش اجتماعی و استراتژی روشی مقایسه تفریدی به این پرسش پاسخ دهد که چرا درحالی‌که گروه‌های سیاسی غیراسلام‌گرا و در سطحی وسیع‌تر عموم مردم در ایران، مشتاقانه به استقبال اعتراضات روحانیون اسلام‌گرا در د‌‌ی‌1356 رفتند، بسیاری در مصر، از همان ماه‌های نخستین، با احتیاط و حتی نگرانی نظاره‌گر حضور سازمان ...

full text

بررسی تطبیقی مولفه‌های فرهنگی و سیاسی قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران (1979) و انقلاب مصر (2011)

مقایسه قدرت نرم کشورها یکی از موضوعات جدید در سیاست تطبیقی می­باشد که در عرصه سیاستگذاری ها و بازسازی عملکرد ملی موثر می­باشد. انقلاب اسلامی یکی از پدیده­های سیاسی می­باشد که با وقوع آن، چهره دوم قدرت یعنی قدرت نرم در عرصه سیاست بین الملل مطرح گشت. از آنجایی که روند بیداری مردم مصر و انقلاب 25 ژانویه 2011 در این کشور، به لحاظ ساختارها و ماهیت رژیم­های گذشته و شرایط وقوع شباهت زیادی به یکدیگر دا...

full text

مطالعة تطبیقی عواملِ وقوع و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکست انقلاب مصر

با وجود عوامل مشترک در وقوع انقلاب‌ها، به‌منزلة پدیده‌های اجتماعی، تفاوت­های درخور مطالعه‌ای نیز دیده می‌شود. با توجه به اهمیت انقلاب اسلامی ایران و انقلاب  مصر برای منطقة خاورمیانه، هدف مقالة حاضر مقایسة عوامل وقوع، پیروزی یا شکست انقلاب‌های ایران و مصر، براساس نظریۀ جان فورن دربارة انقلاب‌های کشورهای جهان‌سوم، است. پس از طرح مباحث نظری، براساس تعریف پناهی از انقلاب و نظریة فورن، سه‌پرسش مقایس...

full text

رهبری و حفظ انقلاب در ایران و مصر؛ تحلیلی بر نقش محمد مرسی درشکست انقلاب مصر

امام خمینی (ره) در دهة 1350 مصداق روشنی از مفهوم بیداری اسلامی را از ایده تا عمل در ایران محقق ساخت و آن را به‌عنوان الگویی به جهانیان عرضه کرد. سه دهه پس از این روی‌داد، در ژانویة 2011 خیزش عمومی مردم مصر به بار نشست و حکومت سی‌‌سالة حسنی مبارک سرنگون شد و متعاقب آن طی روندی دموکراتیک محمد مرسی در مقام رئیس جمهور برگزیده شد. اما بی‌کفایتی وی در پای‌بندی به اهداف انقلاب و تمکین از مطالبات مردمی...

full text

بررسی مقایسه‏ای انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر

  مقاله حاضر، به بررسی مقایسه‏ای انقلاب اسلامی ایران و انقلاب 25 ژانویه مصر می‏پردازد و مفروضه آن این است که بدون این بررسی، فهم و تبیین انقلاب مصر ممکن نیست. پشتوانه نظری مقاله، نظریه فرایند انقلابی و همچنین، نظریه «فرصت سیاسی» در چارچوب جامعه‏شناسی جنبش‏های اجتماعی است. کاربست این نظریه‏ها نشان می‏دهد انقلاب اسلامی ایران فرصت سیاسی مناسبی برای جنبش انقلابی مصر فراهم نمود تا در زمانی کوتاهتر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام

جلد ۳، شماره ۷، صفحات ۱-۱۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023